Γράφει ο Ιατρός κ. Σταύρος Αθανασίου
Αιματουρία: Αίμα στα ούρα
Η ανίχνευση αίματος στα ούρα(αιματουρία) είναι συνήθως ένα σύμπτωμα που τρομάζει τον ασθενή και πρέπει να εξεταστεί άμεσα από γιατρό, αλλά δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως σύμπτωμα άμεσα απειλητικό για τη ζωή.
Εάν λοιπόν παρατηρήσετε αίμα στα ούρα σας, ή εάν τα ούρα έχουν διαφορετική απόχρωση από τη φυσιολογική (καφέ ή προς το κόκκινο), τότε επικοινωνήστε με τον ιατρό για να διερευνήσετε άμεσα τους πιθανούς λόγους που αυτό συμβαίνει. Ωστόσο, πρέπει να διευκρινιστεί πως το κόκκινο χρώμα στα ούρα δεν προέρχεται απαραίτητα από την ύπαρξη αίματος. Τα ούρα ενδέχεται πολλές φορές να έχουν διαφορετικό χρώμα από το φυσιολογικό μετά από φαρμακευτική αγωγή που ακολουθεί ο ασθενής ή μετά από λήψη τροφών που είναι πλούσιες σε διάφορες χρωστικές ουσίες (π.χ. βατόμουρα).
Μερικές φορές, τα ούρα περιέχουν μια πολύ μικρή ποσότητα αίματος που δεν είναι άμεσα ορατή με γυμνό μάτι και εμφανίζεται μόνο όταν ο ασθενής πραγματοποιεί εξετάσεις ούρων συνήθως για κάποιο άλλο λόγο. Το φαινόμενο αυτό χρειάζεται άμεσης εξέτασης από τον ιατρό καθώς τα υγιή ούρα δεν θα έπρεπε να περιέχουν καμία ανιχνεύσιμη ποσότητα αίματος.
Η ιατρική ονομασία εμφάνισης αίματος στα ούρα υποδηλώνεται με τον όρο αιματουρία. Εάν το αίμα στα ούρα είναι ορατό με γυμνό μάτι, τότε πρόκειται για τη λεγόμενη μακροσκοπική αιματουρία ενώ εάν το αίμα μπορεί να ανινχευθεί μόνο μετά από εργαστηριακό έλεγχο, τότε πρόκειται για τη μικροσκοπική αιματουρία.
Το αίμα που ανιχνεύεται προέρχεται από κάποιο σημείο του ουροποιητικού συστήματος – τα νεφρά, την ουροδόχο κύστη ή επιμέρους σωληνάκια (ουρητήρες, ουρήθρα) που τα ούρα διέρχονται. Μπορεί μάλιστα αρκετές φορές να είναι το αποτέλεσμα μιας μόλυνσης του οροποιητικού συστήματος, όπως π.χ. η κυστίτιδα.
Είναι πάντα κακό σημάδι η αιματουρία
Η αιματουρία ενδέχεται να μην είναι κακό σημάδι στις παρακάτω περιπτώσεις:
– Μπορεί να ανιχνευθεί στα ούρα κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρύσεως.
– Μπορεί να ανιχνευθεί κατά τη διάρκεια μιας κοινής ουρολοίμωξης
– Μερικές φορές ενδέχεται κάποια φάρμακα και φαγητά να προκαλέσουν χρωματισμό των ούρων σε μια πιο κόκκινη απόχρωση, όπως ήδη αναφέρθηκε παραπάνω.
– Όταν αυτό συμβαίνει μετά από έντονη σωματική άσκηση του οργανισμού
– Κάποιοι άνθρωποι παρουσιάζουν μη φυσιολογική αιματουρία που δεν συνδέεται με παθήσεις των νεφρών ή του ουροποιητικού συστήματος.
Πιθανές αιτίες αιματουρίας
- Μόλυνση της ουροδόχου κύστης , όπως π.χ. η κυστίτιδα (link στην κυστίτιδα), που στις περισσότερες περιπτώσεις προκαλεί αίσθηση καύσου κατά τη διάρκεια της ούρησης
- Μόλυνση στα νεφρά, που μπορεί παράλληλα να προκαλέσει υψηλό πυρετό και πόνο στην πλευρά της κοιλιάς
- Λίθοι των νεφρών, που ενδέχεται να μην προκαλούν πόνο αλλά μπορεί και μερικές φορές να εμποδίζουν τη ροή των ούρων στους σωλήνες που διέρχονται από τα νεφρά (ουρητήρες) και να είναι ιδιαίτερα επίπονοι.
- Ουρηθρίτιδα, που είναι η μόλυνση της ουρήθρας
- Όγκος ουροδόχου κύστης που συνήθως εμφανίζεται σε ηλικίες άνω των 50 ετών και μπορεί να προκαλέσει την ανάγκη για πιο συχνή και επιτακτική ούρηση καθώς και πόνο κατά την ούρηση.
- Όγκος στα νεφρά που επίσης επηρεάζει γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας και μπορεί να προκαλεί διαρκή πόνο κάτω από τα πλευρά και την κοιλιά
- Κάποια φλεγμονή όπως νεφροπάθεια, νεφρίτιδα, συστημικός ερυθηματώδης λύκος κλπ
- Ουρολοίμωξη, που μπορεί να είναι απλά μια κοινή λοίμωξη της ουροδόχου κύστης και να προκαλέσει αιματουρία
- Απευθείας τραυματισμός της περιοχής
- Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (χλαμύδια, γονόρροια) μπορεί να είναι αιτία εμφάνισης αιματουρίας
- Χειρουργική επέμβαση που έχει πραγματοποιηθεί πρόσφατα στην περιοχή του ουροποιητικού συστήματος ενδέχεται να προκαλεί αιματουρία για ένα χρονικό διάστημα μετά το χειρουργείο.
Ανίχνευση αιματουρίας – Ποιές εξετάσεις πρέπει να γίνουν
Αιματολογικές εξετάσεις γίνονται για να ελέγξουν χαμηλούς δείκτες και περίππτωση αναιμίας καθώς και να καθοριστεί κατά πόσο είναι φυσιολογική η λειτουργία των νεφρών. Επίσης, μέσω υπερηχογραφήμτος γίνεται εξέταση νεφρών για πιθανούς όγκους και κύστες. Ειδική εξέταση που ονομάζεται κυστεοσκόπηση ενδέχεται να χρειαστεί κάποιες φορές. Η συγκεκριμένη εξέτση χρησιμοποιεί μια μικρή κάμερα που προσαρμόζεται στην άκρη ενός ελαστικού σωλήνα ώστε να εξετάσει τα τοιχώματα της ουροδόχου κύστεως. Η συγκεκριμένη εξέταση μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω απλής τοπικής αναιθσησίας. Σε πολλές περιπτώσεις και εφόσον δεν διαπιστωθούν τα αίτια της αιματουρίας μέσω των κλασικών ελέγχων, γίνεται κυτταρολογική εξέταση των ούρων η οποία και μπορεί να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμη.
Εάν μετά από τις εξετάσεις διαπιστωθεί πως το αίμα προέρχεται από τα νεφρά, τότε προτείνεται η εξέταση βιοψίας νεφρών. Αυτό περιλαμβάνει τη λήψη ενός ιστού από τα νεφρά και την εξέτασή του στο μικροσκόπιο.
Θεραπεία της αιματουρίας
Η αιματουρία ως σύμπτωμα δεν επιδέχεται αντιμετώπισης με στόχο να σταματήσει η ροή αίματος, αλλά με στόχο να καθοριστούν οι αιτίες που την προκαλούν και να επέλθει η θεραπεία αυτών. Η θεραπεία της αιματουρίας εξαρτάται κάθε φορά από το αίτιο που την προκαλεί. Κάθε σημάδι αιματουρίας είναι εκδήλωση συνήθως κάποιας νόσου του ουροποιητικού συστήματος και για αυτό χρειάζεται άμεσα η ιατρική βοήθεια και αντιμετώπιση.
