Γράφει ο Ιατρός κ. Σταύρος Αθανασίου
Με τον όρο ατροφική κολπίτιδα εννοείται η φλεγμονή στην περιοχή του γυναικείου κόλπου λόγω διατάραξης της φυσιολογικής μικροχλωρίδας στην περιοχή των γυναικείων γεννητικών οργάνων (συνήθως όταν υπάρχει σημαντική μείωση των επιπέδων των γυναικείων οιστρογόνων). Η κατάσταση αυτή είναι επίσης γνωστή και ως ατροφία κόλπου.
Τα οιστρογόνα, τα οποία παράγονται από τις ωοθήκες, παίζουν καθοριστικό ρόλο στη λίπανση και συνεπώς την υγεία των κολπικών ιστών . Όταν τα επίπεδα των οιστρογόνων είναι χαμηλά, ο κολπικός ιστός γίνεται ατροφικός, δηλαδή λεπτός, ξηρός ή/και συρρικνωμένος. Ο κόλπος μπορεί επίσης να γίνει πιο επιρρεπής σε φλεγμονές σε μια κατάσταση ατροφικής κολπίτιδας.
Αιτίες της ατροφικής κολπίτιδας
Η πάθηση οφείλεται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων στη μείωση των οιστρογόνων στο γυναικείο οργανισμό.
Οι πιο συνηθισμένες αιτίες για εμφάνιση ατροφικής κολπίτιδας είναι:
– Η Εμμηνόπαυση, όπου είναι φυσιολογικό λόγω ηλικίας και αλλαγών που συμβαίνουν στο σώμα, οι ωοθήκες να παράγουν μειωμένες ποσότητες οιστρογόνων.
– Η χειρουργική αφαίρεση των ωοθηκών πριν από την ηλικία της φυσικής εμμηνόπαυσης, γνωστή και ως υστερεκτομή (δείτε εδώ –https://www.urogyn.gr/ysterektomi-symptwmata-kai-therapeia/ – σχετικά για τις μεθόδους και τα είδη της υστερεκτομής).
– Η θεραπεία με φάρμακα που χρησιμοποιούνται για να μειώσουν τα επίπεδα οιστρογόνων στις γυναίκες που πάσχουν από συγκεκριμένες ασθένειες, όπως π.χ. ινομυώματα μήτρας ή ενδομητρίωση.
– Η πρόωρη εμμηνόπαυση, η οποία εμφανίζεται πριν από την ηλικία των 40, κάτι που δεν είναι φυσιολογικό για τη μέση γυναίκα.
– Ο Θηλασμός
– Η επαφή με διάφορες χημικές ουσίες που μπορεί να προκαλέσουν περαιτέρω ερεθισμό της κολπικής περιοχής (π.χ. απορρυπαντικά, σαπούνια, λοσιόν, αρώματα κλπ.)
– Η περίοδος μετά την ακτινοθεραπεία ή τη χημειοθεραπεία.
Παράλληλα, ορισμένα φάρμακα, το κάπνισμα, τα ταμπόν και τα προφυλακτικά ενδέχεται επίσης να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν την κολπική ξηρότητα.
Υπάρχουν περιπτώσεις που η ατροφική κολπίτιδα αναπτύσσεται τόσο αργά που ενδέχεται μια γυναίκα να μην μπορεί να παρατηρήσει οποιαδήποτε συμπτώματα στην αρχή. Για αυτό είναι σημαντικό να υπάρχει προσεκτική αντιμετώπιση της κατάστασης από τα πρώτα κιόλας στάδια.
Συμπτώματα ατροφικής κολπίτιδας
Συνηθισμένα συμπτώματα της ατροφικής κολπίτιδας είναι:
– Ξηρότητα κόλπου
– Κνησμός ή αίσθηση καύσου στον κόλπο
– Δυσπαρευνία, δηλαδή επώδυνη σεξουαλική επαφή
– Ήπια αιμορραγία μετά τη σεξουαλική επαφή
– Συγκεκριμένα προβλήματα του ουροποιητικού συστήματος, όπως συχνουρία, ακράτεια ούρων αλλά και ουρολοιμώξεις.
Διάγνωση της ατροφικής κολπίτιδας
Ο γιατρός θα σας ρωτήσει αρχικά εάν έχετε μπει στην εμμηνόπαυση ή εάν έχετε βιώσει συμπτώματα της εμμηνόπαυσης (απουσία έμμηνου ρύσεως ή ακανόνιστη έμμηνο ρύση, εναλλαγές της διάθεσης, εξάψεις, δυσκολία στον ύπνο τη νύχτα, νυχτερινές εφιδρώσεις, κλπ).
Εάν πάλι βρίσκεστε ακόμη σε αναπαραγωγική ηλικία, ο γιατρός σας θα σας ρωτήσει εάν θηλάζετε ή εάν έχετε ακανόνιστη έμμηνο ρύση, η οποία θα μπορούσε να προκληθεί είτε από χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων ή ακανόνιστες γυναικείες ορμόνες γενικότερα. Ο γιατρός σας επίσης θα επανεξετάσει το ιατρικό και χειρουργικό ιστορικό σας και θα ρωτήσει σχετικά με την τρέχουσα φαρμακευτική αγωγή που ενδεχομένως χρησιμοποιείτε.
Ο γιατρός μπορεί να υποψιαστεί την ύπαρξη ατροφικής κολπίτιδας με βάση την ηλικία, τα συμπτώματά σας και το ιατρικό ιστορικό. Για να επιβεβαιώσει τη διάγνωση, ο ιατρός θα προβεί σε γυναικολογική εξέταση ώστε να εξετάσει ενδελεχώς τον κόλπο για για σημάδια ξηρότητας, ερυθρότητας και λέπτυνσης των ιστών.
Εάν είστε σε εμμηνόπαυση και παρατηρείτε αιμορραγία μετά τη σεξουαλική επαφή, ο γιατρός ενδέχεται να ελέγξει για την ύπαρξη καρκίνου του ενδομητρίου κάνοντας μια βιοψία του ενδομητρίου. Σε αυτή τη διαδικασία, ένα μικρό κομμάτι ιστού αφαιρείται από το τοίχωμα της μήτρας και εξετάζεται εργαστηριακά.
Διάρκεια ατροφικής κολπίτιδας
Η κατάσταση της ατροφικής κολπίτιδας διαρκεί ασφαλώς για όσο διάστημα τα επίπεδα οιστρογόνων παραμένουν χαμηλά
Ατροφική κολπίτιδα και πρόληψη
Ένα λιπαντικό με βάση το νερό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη λίπανση των ιστών και την πρόληψη της επώδυνης σεξουαλικής επαφής. Η τακτική σεξουαλική δραστηριότητα μπορεί επίσης να βοηθήσει στην αποτροπή των συμπτωμάτων της ατροφικής κολπίτιδας. Αυτό συμβαίνει επειδή η σεξουαλική επαφή βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος προς τον κόλπο, κάτι που βοηθά στην υγική διατήρηση των κολπικών ιστών.
Θεραπεία ατροφικής κολπίτιδας
Η ατροφική κολπίτιδα μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω της θεραπείας με οιστρογόνα. Ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει χάπια με οιστρογόνα, μια τοπική κρέμα οιστρογόνου, υπόθετα για να εισάγετε στον κόλπο, ένα επίθεμα οιστρογόνου ή ένα κολπικό δακτύλιο οιστρογόνων.
Η κρέμα οιστρογόνου εισάγεται στον κόλπο χρησιμοποιώντας κατάλληλη σύριγγα εισαγωγής. Ένα επίθεμα οιστρογόνων εφαρμόζεται μία ή και δύο φορές την εβδομάδα έτσι ώστε να διανείμει ουσιαστικά τα οιστρογόνα μέσω του δέρματος. Ο κολπικός δακτύλιος τοποθετείται στον κόλπο για 3 μήνες και σιγά-σιγά απελευθερώνει οιστρογόνα απευθείας στους κολπικούς ιστούς.
Οι γυναίκες επίσης μπορεί να χρησιμοποιούν όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα λιπαντικά με βάση το νερό. Τα συγκεκριμένα λιπαντικά δεν περιέχουν οιστρογόνα και μπορεί να αγοραστούν χωρίς συνταγή από τα φαρμακεία.
Οι γυναίκες που χρησιμοποιούν οιστρογόνα πρέπει να γνωρίζουν ότι ενδέχεται να παρατηρήσουν αιμορραγία, η οποία μπορεί να είναι παρόμοια με μια κανονική έμμηνο ρύση. Θα πρέπει σε κάθε τέτοια περίπτωση να ενημερώσετε τον ιατρό σας.
Οι γυναίκες επίσης που έχουν τα ακόλουθα προβλήματα θα πρέπει να αποφεύγουν τη θεραπεία με οιστρογόνα, εκτός εάν συνίσταται από τον ιατρό τους. Αυτά είναι:
– Ανεξήγητη κολπική αιμορραγία
– Χρόνια πάθηση του ήπατος
– Καρκίνος του μαστού
– Καρκίνος του ενδομητρίου
– Ιστορικό θρομβώσεων
Οι γυναίκες που δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν οιστρογόνα μπορούν να καταφύγουν στη λύση ενός λιπαντικού με βάση το νερό, ώστε να ανακουφίσουν την κολπική ξηρότητα.
Θεραπεία της ατροφικής κολπίτιδας με τη μέθοδο Mona Lisa Touch Laser
Μια πολύ σημαντική τεχνική πλεόν για την αντιμετώπιση της ατροφικής κολπίτιδας, είναι η μέθοδος Mona Lisa Touch Laser. Μέσω της συγκεκριμένης μεθόδου, αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά προβλήματα όπως η ατροφική κολπίτιδα αλλά και η χαλάρωση κόλπου ή η ακράτεια.
Όπως αναφέραμε ήδη, στην περίπτωση της ατροφικής κολπίτιδας, ο κολπικός βλεννογόνος γίνεται πιο λεπτός, ξηρός και λιγότερο ελαστικός. Με τη συγκεκριμένη μέθοδο Laser, μπορούν να ανακουφιστούν άμεσα συμπτώματα έλλειψης υγρασίας και λίπανσης καθώς και ερεθισμού και φαγούρας.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό σήμερα οι γυναίκες να μιλούν στον ιατρό για το συγκεκριμένο πρόβλημα, καθώς παρατηρείται ότι ακόμα και στις μέρες μας υπάρχει μεγάλο ποσοστό γυναικών που ντρέπονται να μιλήσουν για το πρόβλημα της ατροφικής κολπίτιδας, αφαιρώντας έτσι το δικαίωμα από τις ίδιες να ανακουφιστούν από το πρόβλημα και να έχουν μια καλύτερη καθημερινή ζωή.
